Moğollar Güney Asya’da Sanat ve Kültürün Altın Çağı

Babür İmparatorluğu, 16. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar Güney Asya’nın büyük bir bölümünü yöneten kuvvetli bir hanedandı. 1526’da Timur’un soyundan gelen Babür tarafınca kuruldu. Babür İmparatorluğu, Büyük Ekber’in (1556-1605) hükümdarlığı döneminde zirveye ulaştı. Ekber, dini uyumu teşvik eden ve sanat ve bilimi destekleyen hoşgörülü bir hükümdardı. Ek olarak Babür İmparatorluğu’nu şimal Hindistan’ın çoğunu kapsayacak biçimde genişletti.

Akbar’ın ölümünden sonrasında, Babür İmparatorluğu gerilemeye başladı. İmparatorluk, iç çatışmalar ve İngiliz Şark Hindistan Firması’nin yükselişiyle zayıfladı. 1857’de, İngiliz Şark Hindistan Firması, 1857 Hindistan İsyanı’nda Babürleri yendi. Babür İmparatorluğu 1858’de resmen kaldırıldı.

Babür İmparatorluğu

Babür İmparatorluğu, Timur’un soyundan gelen Babür tarafınca 1526’da kuruldu. Babür, Orta Asya’nın çoğunu fetheden bir Türk-Moğol harp ağasıydı. 1526’da Hindistan’ı işgal etti ve Panipat Muharebesi’nde Lodi hanedanını yendi. Babür, başkentini Agra’da kurdu ve Babür İmparatorluğu’nu genişletmeye başladı.

Babür’ün oğlu Humayun 1530’da tahta geçti. Humayun sıska bir hükümdardı ve imparatorluğun kontrolünü sürdüremedi. 15’te Afganlar tarafınca yenildi ve İran’a kaçmak mecburiyetinde bırakıldı. Humayun 15’te Hindistan’a döndü ve Babür İmparatorluğu’nu yine kurdu.

Humayun’un oğlu Ekber Büyük, 1556’da tahta geçti. Ekber büyük bir hükümdardı ve Babür İmparatorluğu’nu şimal Hindistan’ın çoğunu kapsayacak biçimde genişletti. Dini uyumu teşvik eden ve sanat ve bilimi destekleyen hoşgörülü bir hükümdardı. Ekber ek olarak Fatehpur Sikri şehrini inşa etti.

Akbar’ın ölümünden sonrasında, Babür İmparatorluğu gerilemeye başladı. İmparatorluk, iç çatışmalar ve İngiliz Şark Hindistan Firması’nin yükselişiyle zayıfladı. 1857’de, İngiliz Şark Hindistan Firması, 1857 Hindistan İsyanı’nda Babürleri yendi. Babür İmparatorluğu 1858’de resmen kaldırıldı.

Babür İmparatorluğu yöneticileri

Aşağıda Babür İmparatorluğu’nun hükümdarlarının sıralaması yer verilmiştir:

* Babür (1526-1530)
* Hümayun (1530-1540, 1555-1556)
* Büyük Ekber (1556-1605)
* Cihangir (1605-1627)
* Şah Cihan (1628-1658)
* Evrengzib (1658-1707)
* I. Bahadur Şah (1707-1712)
* Cihandar Şah (1712-1713)
* Farrukhsiyar (1713-1719)
* Muhammed Şah (1719-1748)
* Ahmed Şah Bahadır (1748-1754)
* Alemgir II (1754-1759)
* Şah Alam II (1759-1806)
* Ekber II (1806-1837)
* Bahadur Şah II (1837-1858)

Babür İmparatorluğu kültürü

Babür İmparatorluğu, birçok değişik kültürden insanı barındıran muhtelif bir imparatorluktu. Babürler, müzik, dans ve mimari şeklinde Hint kültürünün birçok unsurunu benimsedi. Ek olarak dini uyumu teşvik ettiler ve sanat ve bilimi desteklediler.

Babür İmparatorluğu mühim bir sanat ve mimari merkeziydi. Babür mimarisi kubbeler, kemerler ve kompleks kiremit işçiliği kullanımıyla karakterize edilir. En meşhur Babür yapılarından bazıları Tac Mahal, Kızıl Kale ve Jama Mescidi’dir.

Babür İmparatorluğu hem de edebiyat ve müziğin de mühim bir merkeziydi. Babür şairleri Farsça, Urduca ve öteki dillerde yazıyordu. Babür müziği Hint, Fars ve Orta Asya geleneklerinden etkilenmişti.

Babür İmparatorluğu mimarisi

Babür mimarisi

Antet	Özellikler
Moğollar	16. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar Güney Asya’nın büyük bir kısmına hükmeden hanedan Timur’un soyundan gelen Babür tarafınca kurulmuştur Akbar döneminde zirveye ulaştı 18. yüzyılda düşüşe geçti
Babür sanatı	Fars, Hint ve Orta Asya stillerinin bir füzyonu Kompleks bilgileri ve canlı renk kullanımıyla bilinir Fotoğraf, heykel, mimari ve hat sanatını ihtiva eder
Babür mimarisi	Büyük ölçeği, simetrisi ve kubbe ve kemer kullanımıyla karakterize edilir Tac Mahal, Agra Kalesi ve Fatehpur Sikri’yi ihtiva eder Daha sonraki Hint mimarisi üstünde büyük bir tesiri oldu
Güney Asya zamanı	Babür İmparatorluğu Güney Asya tarihinin mühim bir parçasıydı Onun düşüşü İngiliz Raj’ın yükselişine yol açtı Babür İmparatorluğu’nun mirası bugün hala Güney Asya’da görülebiliyor

II. Babür İmparatorluğu

Babür İmparatorluğu, Timur ve Cengiz Han’ın soyundan gelen Babür tarafınca 1526’da kuruldu. Babür, Delhi Sultanlığı’nın başkenti olan Delhi’yi fethetti ve şimal Hindistan’ın büyük bir bölümünde egemenliğini kurdu. Babür İmparatorluğu, 1556’dan 1605’e kadar yargı devam eden Akbar döneminde zirveye ulaştı. Akbar, Hinduları ve Müslümanları sarayına karar veren hoşgörülü bir hükümdardı. Ek olarak dini uyumu teşvik etti ve sanatları ve öğrenmeyi teşvik etti.

Akbar’ın ölümünden sonrasında, Babür İmparatorluğu gerilemeye başladı. İmparatorluk, iç çatışmalar ve İngiliz Şark Hindistan Firması’nin yükselişiyle zayıfladı. 1857’de, İngiliz Şark Hindistan Firması, 1857 Hindistan İsyanı’nda Babürleri yendi. Babür İmparatorluğu 1858’de resmen kaldırıldı.

Babür İmparatorluğu Güney Asya zamanı ve kültürü üstünde derin bir etkiye sahipti. Babürler Güney Asya’ya barut ve kağıt şeklinde yeni teknolojiler tanıttılar. Ek olarak Pers kültürünü ve sanatını da teşvik ettiler. Babür İmparatorluğu çoğu zaman Güney Asya tarihinin altın çağı olarak kabul edilir.

III. Babür İmparatorluğu yöneticileri

Babür İmparatorluğu, her biri Timurlu hanedanından gelen bir takım imparator tarafınca yönetildi. İlk Babür imparatoru, 1526’da Delhi’yi fetheden ve Babür İmparatorluğu’nu kuran Babür’dü. Babür’ü, Humayun, Ekber, Cihangir, Şah Cihan ve Evrengzib şeklinde bir takım kuvvetli imparator izledi. Babür İmparatorluğu, 1556’dan 1605’e kadar yargı devam eden Ekber döneminde zirveye ulaştı. Ekber, Hinduları ve Müslümanları sarayına karar veren hoşgörülü bir hükümdardı. Ek olarak sanatları ve öğrenmeyi teşvik etti ve saltanatı Babür kültürünün altın çağı olarak kabul edilir.

Babür İmparatorluğu, iç çatışmalar ve dış tehditler sonunda 18. yüzyılda gerilemeye başladı. İmparatorluk sonucunda 1857’de İngilizler tarafınca fethedildi.

IV. Babür İmparatorluğu kültürü

Babür İmparatorluğu, Fars, Türk, Hint ve öteki kültürlerden etkilenen muhtelif ve oldukca kültürlü bir toplumdu. Babürler öteki dinlere ve kültürlere karşı hoşgörülüydü ve yönetimleri sanat, edebiyat ve mimarinin gelişmesine şahit oldu.

En meşhur Babür sanat formlarından bazıları minyatür fotoğraf, hat sanatı ve mimaridir. Babür mimarisi kubbeler, kemerler ve kompleks dekorasyon kullanımıyla karakterize edilir. En meşhur Babür binalarından bazıları Tac Mahal, Kızıl Kale ve Jama Mescidi’dir.

Babürlüler edebiyat ve müziğe de mühim katkılarda bulundular. Babür şairleri Farsça, Urduca ve öteki dillerde yazdılar ve eserleri bugün hala hayranlıkla izleniyor. Babür müziği Fars ve Hint geleneklerinden etkilenmiş ve benzersiz ve sofistike bir stile dönüşmüştür.

Babür İmparatorluğu, Güney Asya zamanı ve kültüründe mühim bir güçtü. Mirası hala bölgenin mimarisinde, sanatında, edebiyatında ve müziğinde görülebilir.

V. Babür İmparatorluğu mimarisi

Babür İmparatorluğu, Güney Asya’da büyük bir sanat içerikli ve mimari büyüme dönemiydi. Babürler, Pers, Türk ve Hint geleneklerinden etkilenen yeni bir mimari tarzını beraberlerinde getirdiler. Bu mimari seçimi Babür mimarisi olarak bilinir.

Babür mimarisi kubbe, kemer ve kompleks dekorasyon kullanımıyla karakterize edilir. Birçok Babür binası ek olarak güzel bahçelerle dekore edilmiştir. Babür mimarisinin en meşhur örneklerinden bazıları Tac Mahal, Kızıl Kale ve Jama Mescidi’dir.

Babür İmparatorluğu, Güney Asya’daki mimarinin gelişimi üstünde derin bir etkiye sahipti. Babür mimarisi, Hint-Sarazen stili ve Rajput stili şeklinde daha sonraki mimari stillerinin gelişimini etkiledi. Babür mimarisi ek olarak Osmanlı İmparatorluğu ve Pers İmparatorluğu şeklinde dünyanın öteki bölgelerindeki mimarinin gelişimini de etkiledi.

VI. Babür İmparatorluğu ekonomisi

Babür İmparatorluğu, ziraat, tecim ve üretime dayalı kuvvetli bir ekonomiye haiz, fazlaca müreffeh bir devletti. Babürler, yollar ve kanallar inşa etmek, tek tip bir para birimi kurmak ve ticareti teşvik etmek şeklinde ekonomiyi iyileştirmek için bir takım düzeltim başlattı. İmparatorluk ek olarak, Orta Asya, Orta Şark ve Güney Asya arasındaki tecim yollarını denetim eden stratejik konumundan da faydalandı.

Babür ekonomisi, bir çok insan için birincil gelir kapısı olan tarıma dayanıyordu. Babürler, buğday, pirinç ve şeker kamışı şeklinde Hindistan’a bir takım yeni ürün getirdiler ve ek olarak yeni ziraat tekniklerinin geliştirilmesini teşvik ettiler. İmparatorlukta ek olarak tecim ve alışverişin mühim merkezleri olan bir takım büyük kent vardı. Babürler, yollar ve kanallar inşa ederek ticareti teşvik ettiler ve ek olarak tek tip bir para birimi oluşturdular.

Babür İmparatorluğu büyük bir üretim merkeziydi ve tekstil, halı, mücevher ve metal işçiliği şeklinde oldukca muhtelif mamüller üretiyordu. İmparatorlukta ek olarak mühim üretim merkezleri olan bir takım büyük kent vardı. Babürler, vergi teşvikleri sağlayarak ve yeni teknolojilerin geliştirilmesini teşvik ederek üretimi desteklediler.

Babür İmparatorluğu fazlaca müreffeh bir devletti ve ekonomisi ziraat, tecim ve üretime dayanıyordu. Babürler ekonomiyi iyileştirmek için bir takım düzeltim başlattı ve imparatorluk stratejik konumundan faydalandı. Babür ekonomisi o dönemde dünyanın en gelişmiş ekonomilerinden bir tanesiydi.

Babür İmparatorluğu’nun düşüşü

Babür İmparatorluğu 17. yüzyılın sonlarında gerilemeye başladı. Gerilemeye katkıda bulunan bir takım unsur vardı, bunlar içinde şunlar yer alıyordu:

Aurangzeb’in ölümü. Aurangzeb kuvvetli ve etken bir hükümdardı ve 1707’deki ölümü istikrarsızlık ve çatışma dönemine yol açtı.
Yöresel güçlerin yükselişi. Babür İmparatorluğu zayıfladıkça, Marathalar ve Sihler şeklinde yöresel güçler bağımsızlıklarını duyuru etmeye başladılar.
Ekonominin gerilemesi. Babür İmparatorluğu’nun ekonomisi tarıma dayanıyordu ve kuraklık ve kıtlık sebebiyle tarımın gerilemesi imparatorluğu daha da zayıflattı.
Avrupa gücünün yayılması. 16. yüzyılda Avrupa tüccarlarının ve kaşiflerinin Hindistan’a gelişi, tecim ve kaynaklar için artan rekabete yol açtı.

18. yüzyılın başlarında, Babür İmparatorluğu gücünün ve topraklarının çoğunu kaybetmişti. İmparatorluk, sonucunda 1857’de, İngiliz Şark Hindistan Firması’nin son Babür imparatoru Bahadur Şah II’yi yenmesiyle dağıldı.

Babür İmparatorluğu’nun çöküşü Güney Asya zamanı ve kültürü üstünde derin bir tesir yarattı. İmparatorluğun çöküşü Marathalar ve Sihler şeklinde yöresel güçlerin yükselişine yol açtı ve ek olarak İngiliz Şark Hindistan Firması’nin Hindistan üstünde denetim kurmasının yolunu açtı. Babür İmparatorluğu’nun mirası bugün hala Güney Asya’nın mimarisinde, sanatında ve kültüründe görülebilir.

Babür İmparatorluğu mirası

Babür İmparatorluğu, Güney Asya zamanı ve kültüründe kalıcı bir mirasa sahipti. Babürler, barut silahları, Pers kültürü ve Babür mimari seçimi da dahil olmak suretiyle bölgeye bir takım yeni teknoloji ve tatbik getirdi. Ek olarak Tac Mahal ve Kızıl Kale şeklinde bir takım mühim anıt inşa ettiler. Babür İmparatorluğu ek olarak Hindistan alt kıtasının ekonomisi ve topluluğunun gelişimi üstünde mühim bir etkiye sahipti.

IX. Popüler kültürde Babür İmparatorluğu

Babür İmparatorluğu pek oldukca popüler kültür eserinde yer almaktadır, bunlardan bazıları şunlardır:

• Kitaplar:
• Arnold J. Toynbee’nin “Yirminci Çağ” isminde eseri
• John Keay’in “Büyük Moğollar” isminde eseri
• Abraham Eraly’nin “Babür Hindistanı: Altın Asır” isminde eseri
• Filmler:
• Prithviraj Kapoor’un başrol oynadığı “Jahangir” (1962)
• Kevin Kline’ın başrol oynadığı “İmparatorun Kulübü” (2002)
• Kunal Kapoor’un başrol oynadığı “Babür İmparatorluğunun Çöküşü” (2017)
• Tv:
• John Thaw’ın başrol oynadığı “Tacın Mücevheri” (1984)
• Ben Cross’un başrol oynadığı “Uzak Pavyonlar” (1984)
• Dilip Kumar ve Madhubala’nın başrollerini paylaşmış olduğu “Mughal-e-Azam” (1960)
• Müzik:
• Naushad Ali’nin “Mughal-e-Azam” (1960) film müziği
• Naushad Ali’nin “Jahangir” (1962) film müziği
• Vishal Bhardwaj’ın “Babür İmparatorluğunun Çöküşü” (2017) film müziği
• Oyunlar:
• “Civilization V” (2010), oynanabilir bir uygarlık olarak Babür İmparatorluğunu öne çıkarıyor
• “Age of Empires II: Definitive Edition” (2019), oynanabilir bir uygarlık olarak Babür İmparatorluğu’nu anlatıyor
• “Total War: Warhammer II” (2017), oynanabilir bir öbek olarak Babür İmparatorluğu’nu öne çıkarıyor

Babür İmparatorluğu hem de fotoğraf, heykel ve mimari olmak suretiyle pek oldukca sanat eserine de mevzu olmuştur.

S: Babür İmparatorluğu neydi?
A: Babür İmparatorluğu, 16. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar Güney Asya’nın büyük bir kısmına hükmeden kuvvetli bir hanedandı.

S: Moğollar kimlerdi?
A: Babürler, Orta Asya’da ortaya çıkan bir Türk-Moğol hanedanıydı.

S: Babür İmparatorluğu’nun başarıları nedir?
A: Babür İmparatorluğu mühim bir sanat, mimari ve kültür merkeziydi.